آثار حجاب (قرآن)رعایت حجاب توسط جامعه اسلامی آثار و برکاتی دارد که در قرآن از آنها سخن به میان آمده است. ۱ - آثار حجابزنان با رعایت حجاب به مقام والای انسانی خود خواهند رسید. حجاب برای زن و شوهرش و نیز برای خانواده و جامعه اش و بخصوص برای مجردان مصونیت از هزاران خطر و انواع فساد ایجاد کرده و مانع پاشیده شدن کانون گرم خانواده هاست. البته حجاب آثار و فواید دنیوی و اخروی بسیاری دارد که قرآن کریم در آیاتی از خود به آثار حجاب اشاره نموده است. ۱.۱ - آمرزشرعایت عفت و حجاب، مایه بهره مندی زنان از آمرزش الهی است. یـایها النبی قل لازوجک وبناتک ونساء المؤمنین یدنین علیهن من جلـبیبهن ذلک ادنی ان یعرفن فلایؤذین وکان الله غفورا رحیمـا. ای پیامبر! به همسران و دخترانت و زنان مؤمنان بگو: «جلبابها (روسری‌های بلند]) خود را بر خویش فروافکنند، این کار برای اینکه شناخته شوند و مورد آزار قرار نگیرند بهتر است (و اگر تا کنون خطا و کوتاهی از آنها سر زده توبه کنند) خداوند همواره آمرزنده رحیم است. جمله «و کان الله غفورا رحیما» پس از دستور رعایت حجاب و عفاف، می‌تواند مفید برداشت یاد شده باشد. به هر حال از این آیه استفاده میشود که حکم" حجاب و پوشش" برای آزاد زنان قبل از این زمان نازل شده بود، ولی بعضی روی ساده اندیشی درست مراقب آن نبودند آیه فوق تاکید می کند که در رعایت آن دقیق باشند. و از آنجا که نزول این حکم، جمعی از زنان با ایمان را نسبت به گذشته پریشان می‌ساخت، در پایان آیه می‌افزاید: " خداوند همواره غفور و رحیم است" (و کان الله غفورا رحیما). هر گاه از شما تا کنون در این امر کوتاهی شده چون بر اثر جهل و نادانی بوده است خداوند شما را خواهد بخشید، توبه کنید و به سوی او باز گردید، و وظیفه عفت و پوشش را به خوبی انجام دهید. ۱.۲ - خیر و صلاحرعایت حجاب برای زنان، حتی سالخوردگان، در جهت خیر و صلاح آنان است. والقوعد من النساء الـتی لایرجون نکاحـا فلیس علیهن جناح ان یضعن ثیابهن... وان یستعففن خیر لهن.. و زنان از کارافتاده‌ای که امید به ازدواج ندارند، گناهی بر آنان نیست که لباسهای (رویین) خود را بر زمین بگذارند، بشرط اینکه در برابر مردم خودآرایی نکنند و اگر خود را بپوشانند برای آنان بهتر است و خداوند شنوا و داناست. کلمه" قواعد"، جمع قاعده است، که به معنای زنی است که از نکاح بازنشسته باشد، یعنی دیگر کسی به خاطر پیری اش میل به او نمی‌کند، بنا بر این جمله" اللاتی لا یرجون نکاحا" وصفی توضیحی برای کلمه قواعد است، و بعضی گفته‌اند: کلمه مذکور به معنای زنی است که از حیض یائسه شده باشد، و وصف بعد از آن صرفا برای رفع اشتباه است. و در مجمع البیان گفته: کلمه" تبرج" به معنای این است که زن محاسن و زیبایی‌های خود را که باید بپوشاند اظهار کند، و این کلمه در اصل به معنای ظهور بوده، برج را هم به همین جهت برج نامیده‌اند، که بنایی است ظاهر و پیدا. این آیه در معنای استثنایی است از عموم حکم حجاب، و معنایش این است که بر هر زنی حجاب واجب است الا زنان مسن، که می‌توانند بی حجاب باشند، البته در صورتی که کرشمه و تبرج نداشته باشند. و جمله" و ان یستعففن خیر لهن" کنایه است از خودپوشی، یعنی همین زنان سالخورده نیز اگر خود را بپوشانند بهتر از برهنه بودن است. ۱.۳ - شناخت زنان آزاده از کنیزانحجاب و پوشش مناسب، راهی برای شناخته شدن زنان آزاده از کنیزان ، در صدر اسلام است. یـایها النبی قل لازوجک وبناتک ونساء المؤمنین یدنین علیهن من جلـبیبهن ذلک ادنی ان یعرفن..ای پیامبر! به همسران و دخترانت و زنان مؤمنان بگو: «جلبابها بلند خود را بر خویش فروافکنند، این کار برای اینکه شناخته شوند و مورد آزار قرار نگیرند بهتر است (و اگر تا کنون خطا و کوتاهی از آنها سر زده توبه کنند) خداوند همواره آمرزنده رحیم است. احتمال داده شده که متعلق «یعرفن»، «من الاماء» باشد. ابن عباس و مجاهد گویند: جلباب مقنعه و روسری زنست یعنی با آن بپوشند سر و گردنشان را هر گاه برای حاجتی بیرون روند بخلاف کنیزهایی که با سر و گردن باز بیرون میروند. جبائی و ابی مسلم گویند: مقصود از جلباب پیراهن و لباس و روسری و هر چیزیست که زن با او پوشیده میشود. ذلک ادنی ان یعرفن فلا یؤذین یعنی این نزدیکتر است به اینکه شناخته شوند بزی خودشان که اینها زنان آزاد و نجیبه هستند و کنیز نیستند پس اهل هوا و شهوات ایشان را با مزاح و شوخی و متلک گفتن خود اذیت- نکنند، چون آنها با کنیزان شوخی میکردند، و چه بسا بود که منافقین از شوخی با کنیزان تجاوز کرده و سربسر زنان آزاد و نجیبه هم میگذاشتند، پس وقتی به ایشان میگفتند چرا این کار را کردی، میگفتند ما خیال میکردیم کنیز و برده هستند، پس خدا عذر ایشان را قطع نمود. ۱.۴ - طهارت قلبپوشش و حجاب زنان، مایه حفظ طهارت و پاکی درونی خود و مردان است. ... واذا سالتموهن متـعـا فسـلوهن من وراء حجاب ذلکم اطهر لقلوبکم وقلوبهن.. هنگامی که چیزی از وسایل زندگی را (بعنوان عاریت) از آنان پیامبر می‌خواهید از پشت پرده بخواهید این کار برای پاکی دلهای شما و آنها بهتر است! گرچه مقصود از «من وراء حجاب» پرده و حایل است، ولی آیه ظهور در وجوب پوشش برای زنان دارد. اعم از پرده و حایل یا چادر و پوشش. ضمیر " هن" به همسران رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم بر می‌گردد، و در خواست متاع از ایشان، کنایه است از اینکه مردم با ایشان در باره حوائجی که دارند سؤال کنند، و معنایش این است که اگر به خاطر حاجتی که برایتان پیش آمده، ناگزیر شدید با یکی از همسران آن جناب صحبتی بکنید، از پس پرده صحبت کنید، " ذلکم اطهر لقلوبکم و قلوبهن" این جمله مصلحت حکم مزبور را بیان می‌کند، و می‌فرماید: برای اینکه وقتی از پشت پرده با ایشان صحبت کنید، دلهایتان دچار وسوسه نمی‌شود، و در نتیجه این رویه، دلهایتان را پاکتر نگه می‌دارد. ۱.۵ - مصونیت از تعرضحجاب و پوشش زنان، مایه مصونیت آنان از تعرض هوسرانان میشود. یـایها النبی قل لازوجک وبناتک ونساء المؤمنین یدنین علیهن من جلـبیبهن ذلک ادنی ان یعرفن فلایؤذین..ای پیامبر! به همسران و دخترانت و زنان مؤمنان بگو: «جلبابها بلند خود را بر خویش فروافکنند، این کار برای اینکه شناخته شوند و مورد آزار قرار نگیرند بهتر است (و اگر تا کنون خطا و کوتاهی از آنها سر زده توبه کنند) خداوند همواره آمرزنده رحیم است طبق یک احتمال، مقصود از «یعرفن»، شناخته شدن به عفاف و پاکی است که در نتیجه، اهل هوس مزاحم آنان نشوند. " ذلک ادنی ان یعرفن فلا یؤذین"- یعنی پوشاندن همه بدن به شناخته شدن به اینکه اهل عفت و حجاب و صلاح و سدادند نزدیک تر است، در نتیجه وقتی به این عنوان شناخته شدند، دیگر اذیت نمی‌شوند، یعنی اهل فسق و فجور متعرض آنان نمی‌گردند. بعضی از مفسرین در معنای آن گفته‌اند: این پوشیدگی، نزدیک تر بودن ایشان به مسلمان بودن و آزاد بودن را می‌شناساند، چون زنان غیر مسلمان، و نیز کنیزان در آن دوره حجاب نداشتند، و حجاب علامت زنان مسلمان بود، و در نتیجه کسی متعرض آنان نمی‌شد، و حتی کسی نمی‌پنداشت که ایشان کنیز و یا غیر مسلمانند، و از ملت یهود و نصاری هستند لیکن معنای اول به ذهن نزدیک تر است. ۲ - پانویس۳ - منبعمرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۱۰، ص۳۴۹، برگرفته از مقاله «آثار حجاب». رده‌های این صفحه : حجاب | موضوعات قرآنی
|